Velika sudnica Višeg suda u Nišu u kojoj se održavaju suđenja za najteža krivična dela jedinstvena je po tome što se u njoj nalazi jedna od najvećih slika u Srbiji i najveća u Nišu.

Reč je o slici „Čegarski boj“ poznatog jugoslovenskog slikara Bože Ilića. Slika je dimenzija šest puta tri metra, a nastala je 1953. godine.

Odličan poznavalac stvaralaštva Bože Ilića, akademski slikar iz Niša Miodrag Daja Anđelković objašnjava je da je Iliću bilo potrebno oko godinu dana da završi sliku u zgradi u kojoj se nekada nalazio Niški srez.

Tada je kompletno rukovodstvo sreza pre jutarnje kafe dolazilo da vidi kako „majstor“ napreduje sa slikom.

„Obično bi ga pitali „Božo biju li se? On bi im odgovorio da se biju, ali da je to tek početak i da na kraju ima da bude stotinu mrtvih„, objašnjava Andjelković.

Na slici nema stotinu mrtvih ali ima mnogo sablji, kopalja i odsečenih glava.

U Nišu se nalazi i Ilićevo remek delo slika „Vjazma“, u Narodnom muzeju, ali nije izložena već je u jednoj od kancelarija.

„Oružje nosi čitav unutrašnji ritam i slika je sva ustalasana. Ritmička razigranost počinje od igre kopalja kao kod italijanskog slikara rane renesanse Paula Učela a završava se ritmom koji se sreće kod Ežena Delakroa„, analizira Andjelković.

Ne treba, kaže, da čudi što je Boža Ilić naslikao bitku na Čegru i herojsko delo Stevana Sindjelića, s obzirom na to da je rodjen u tom delu zemlje, tačnije u Žitnom Potoku kod Prokuplja.

Prema njegovim rečima, to poratno vreme bilo je vreme teške izolacije naše zemlje od strane Staljinovih snaga, a udarna partijska dužnost bila da se podigne nivo gradjanske kulture.

„Sa tim ciljem nastala je i slika tadašnjem srezu. U današnjim okolnostim takva slika ni slučajno ne bi mogla da nastane jer ne bi bilo para„, smatra Anđelković.

Sliku „Čegarski boj“ Boža Ilić naslikao je emulzionom temperom sa uljem, a to je vrsta tempere koju je između ostalih koristio i Rubens.