Leskovac je bila turska a ne srpska varoš sve do 23. decembra 1877. godine, kada je oslobođena od višekovne vladavine Turaka, pa su stoga u njegovom centru dominirale turske kuće, pre svega bogatih okupatora.

Prema popisu iz 1888. godine, varošica Leskovac imala je čak 900 turskih kuća, ali samo 126 “zaostalih turskih duša”, budući da se 5.000 Turaka iselilo posle oslobođenja, verovatno povlačeći će se sa svojom vojskom.

Direktorka Narodnog muzeja u Leskovcu Mira Ninošević, koja je proučavala taj period, kaže da su Turci masovno prodavali kuće imućnijim Srbima, ali da je veliki broj kuća koje su gradili Turci u turskom stilu, sa primesama balkanskog, porušeno u bombardovanju Leskovca 6. septembra 1944. godine od strane takozvanih jugoslovenskih saveznika – Engleza i Amerikanaca.

“Kuće bogatih turskih čorbadžija i feudalaca, od drveta i pečene cigle, spratne i sa dosta prozora sa doksatima, bile su skoncentrisane u najužem delu grada, oko današnje crkve. I one, koje su već bile u srpskom posedu, porušene su tokom tog bombardovanja”, objašnjava Ninoševićeva.

Dve  turske kuće sa fotografije koju objavljujemo, a koju je sačuvao muzej, nalazile su se u Ulici Učitelja Josifa. Prva s desne strane srušena je u savezničkom bombardovanju Leskovca, Bombardovanje je preživela ona iza nje.

Ona danas pripada leskovačkom muzeju. poznata je kao Gradska kuća, a zapravo je jedina preostala turska kuća u Leskovcu. Nju je davno pre oslobođenja od Turaka, 1850. godine, sagradio turski komandant, a ne Srbin kako stoji u enciklopedijima. Ima sve odlike turske kuće, dokasat je okrenut ka unutrašnjosti dvorišta, sa uskim, takozvanim “švalerskim” prozorima prema ulici, a kažu da je bila sa daleko višim zidom od današnjeg.

Nepoznato je da li je bila u potpunosti ista kao ona ispred sa naslovne fotografije i da li su potonji vlasnici nešto prepravljali na njenoj spoljašnosti. Tek, izvenso je da je kuću sagradio Turčin za svoju porodicu.

Tu kuću je kasnije kupio Atanasije Dimitrijević, predsednik Prvostepenog suda, za sebe i svoju suprugu Daru, učiteljicu. Njihov sin Bora Dimitrijević Piksla, poginuo boreći se na partizanskoj strani, ostao je u Leskovcu upamćen kao osnivač Studentskog pozorišta i ta kuća je u Leskovcu još poznata kao Kuća Bore Piksle. Kuća je danas opremljena nameštajem i fotografijama po izboru stručnjaka.

Inače, po popisu iz 1888. godine, Leskovac je sa 15.000 stanovnika bio drugi grad po veličini u Srbiji, iza Beograda , a ispred Kragujvca i Niša.

Oslobođenjem se izmenio i etnički sastav, pa je zabeleženo 9.300 Srba, 100 Jevreja, 289 Roma, 126 Turaka. 43 godine kasnije, 1931. godine, sam Leskovac broji 17.636 stanovnika, od kojih 94 posto pravoslavnih, 5 posto stanovnika muslimanske veroispovesti i 1 posto Jevreja.