Motorne testere, razbacani trupci i umetrena drva na Radan planini trebalo bi ubuduće da budu slika prošlosti jer bi pretvaranjem tog masiva preko pet opština u Park prirode trebalo da se zaštiti njena priroda, u kojoj pored borove, hrastove i grabove šume obitivaju retke biljke i životinje.

“Prema izučavanjima Zavoda za zaštitu prirode Srbije, na Radan planini, planinama koje je okružuju i širem pojasu koji je obuhvaćen istraživanjima za izradu studije, radi stavljanja ovog područja pod zaštitu, kao prirodnog dobra od velikog

značaja, urvrđeno je postojanje 1.263 biljnih i 575 životinjsnjkih vrsta. Među njima je 58 endemskih i reliktnih vrsta biljaka i 6 endemskih i reliktnih vrsta životinja. Od ukupnog broja biljaka 35 vrsta su nove za floru i faunu Srbije a tri vrste insekata su nove za nauku”, objašnjava za Jugmediu, predsednik UO Radan klaster Dragan Simić, strateški dokument po kome je Vada Srbije donela uredbu o Radanu kao prirodnom parku.

Uredba kojom se i Radan planina proglašava Parkom prirode, vetar je u leđa grupi stručnjaka koja je godinama radila na Radan klasteru i vetar u leđa za razvoj turizma, računajući i onaj seoski. Vlada je u svojoj uredbi kao nosioca posla označila Srbijašume, ali u Klasteru kažu da bi to mogao biti partnerski odnos, budući da su svi predlozi i ideje došle upravo iz tog projekta, te imajući u vidu turističko preduzeće “Planinka”, koja je razvila turističke potencijale sa severne strane Radana.

“Ovim činom Vlada je pokazala da želi razvoj ovog dela Srbije, odnosno Topličkog i Jablaničkog okruga, a na inicijativu kompanije Planinka iz Kuršumlije, opštine Kuršumlija, Medveđa, Lebane, Bojnik i Prokulje. Sve te oštine podržale su 2012. godine formiranje RADAN KLASTERA, kao i strateški plan razvoja destinacije i marketing plan turističkog klastera radanskog područja . Ovo govorim kako bih istakao da je i RADAN KLASTER svojim aktivnostima dao skroman doprinos da Radan planina postane park prirode”, dodaje Simić
Takođe, treba apostrofirati i to da se strateški ciljevi klastera poklapaju sa planovima Vlade Republike Srbije.

Ti ciljevi, između ostalog su: povećanje prepoznavanje važnosti turizma za region Radan, analiziranje turističkih potencijala, definisanje vizije i ciljeva za Radan kao turističke destinacije, razvijanje strategije za poboljšanje konkurentske pozicije turističke destinacije, marketinška strategija, najpovoljniji razvojni model i odgovarajući upravljački model i drugo.

Uredba Vlade nameće i hipotezu brenda za turističku destinaciju Radan, pa bi se tako, na primer, na onoj strani Radana preko puta Đavolje varoši, mogla proizvoditi rakija od krušaka, budući da na Radan planini ima 5.000 vrsta divljih krušaka, žestog pića boljeg, kako tvrde poznavaoci, od bilo kogo viskija. Mogao bi da se razvije i seoski turizam sa već postojećim brendovima – ajvarom i budićim – spržom.

“Pa tako domaćini ne moraju ajvar da šalju u Beograd već da Beograđani dolaze kod njih na odmor i odlaze sa punim teglama. A zašto da ne i stranci”, komentariše Simić.

Ipak, uslov svih uslova je da se preko Radana napravi kružni put, od 25 kilometara koji bi spojio opštine Bojnik, preko planine, Medveđu, Prokuplje i Kuršumliju, kako bi turisti u jednom potezu mogli da vide, pored svestki poznate Đavolje varoši, jer Radan planina nije samo ta destinacija, do Brankovića kule kod Rudara, stara 45 miliona godina koaja sa svojim bazaltnim stubovima od 1 do 1,5 metara i petaouganim oblikom, podseća na vulkansko poreklo cele planine, preko Begovića groba, planinarskog doma s ove, bojničke strane, Caričinog grada, arehološkog bisera juga Srbije, pa sve do Medveđe, njene Sijarinske Banje sa jedinstvenim prirodnim gejzirom u Evropi i Mrkonjskim visom, kapom nebeskom, takođe vulkanskog porekla.

A dok se sve ovo ne desi, za šta, ruku na srce i nije potrebno mnogo novca jer je jedina veća investicija  kružni put, šume na pitomoj i mirisnoj Radan planini, gde se od rakošnih krošanja jedva nazire nebo, će se i dalje uništavati, i to, čak, i na takozvanoj Stazi zdravlja, koju su pre jedne decenije napravili neki entuzijasti. Neki zli ljudi polomili su klupe i stolove za odmor, ljuljaške za decu, pa čak i zankove pored puta.

Milica Ivanović