LESKOVAC – Još uvek se ne zna zašto se naselje Podrum zove baš tako, a istoričari tvrde da nije samo legenda da se na Hisaru u srednjem veku nalazio dvorac, pa otuda Podvorcu i ime.
Leskovačka naselja su često zbog svog položaja i konfiguracije dobijala čudna imena, ali i po pojedinim istorijskim činjenicima.
“ Murdža mala je dobila ime po ciganima koji su stanovali pre rata od nekadašnjeg Kasparevg mosta pa prema bogojevačkom putu, i po njima se zove ova mala. To na turskom znači ciganska ulica. A naselje Rupe po konfiguracji terena, to jest po rupama koje su se tu nalazile“, objašnjava nam kustos leskovačkog Narodnog muzeja Nebojša Dimitrijević.
On tvrdi da su posle Drugog svetskog rata stari a i novi delovi grada dobijali imena po socijalističkim odrednicama i herojima.
“ Radničko, na primer, po zgradama koje su napravljene za radničku klasu. Slavko zlatnović je skojevac iz Miroševca i onda je novosagrađeno naselje dobilo je ime po njemu, a Zlatanović je ubijen u Mathauzenu. Malo ljudi to zna, ali Slavko i Žika Ilić Žuti su bili najbolji drugari„, kaže Dimitrijević.
Interesantiniji su nazivi pre narodne revolucije, koje su ostali iz tursko perioda, neki se zadržali neki izgubili.
„Sat mala je prostor između Hisara, Veternice, i današnje ulice Svetozar Marković, a tu je bila velika džamija koja je na drvenoj kuli mala sat. Golema avlija, gde je danas Sajam, tu je bilo veliko dvorište oko turskih dvoraca šašit pašinog i novog saraja do Pana Đukića. Devetačka mala, preko puta železničke stanice, nekada se zvala Kovanluk (pčelinjak na turskom) pa su tu verovatno bili pašini pčelinjaci. Ili Grčka avlija, od Goleme avlije prema Veternici (od Pana Đukića do Veternice)“, dodaje Dimitrijević.
Pojedina naselja danas nose potpuno drugo imena i uglavnom su pomenuta u tekstu, ali su jako interesantni stari njihovi nazivi: Taban mala, Belčuga mala (Drkine vrbe) Džgarin vir – iza Masarikovog trga prema Bogojevcu, Ajtina mala, Pop Tošina mala, Karakašev sokak, Abadžijska mala, Pazar mejdani, Šadrvan – na mestu špitalja, nekad su ti bili vodoskovi po kojima je i kraj dobio ime, Arnaut pazar, Pašino gumno i Arnaut pazar– duž Svetozara Markovića gde su dolazili Šiptari iz Jablanice na pijacu.
Pratite JuGmedia portal na društvenim mrežama Facebook, Instagram, TikTok i X (Twitter)!
Budite uvek u toku dešavanja!
Podrum naselje se zove zbog Vlasotinackih podruma vina koji su imali skladiste u tom naselju. Inace celo naselje je nastalo u komunistickom periodu karakteristicno po kucama bez krvovova koje su bila namenjene radnicima jer se nalazi u industriskoj zoni. Vremenom su radnici otkupili te kuce tako da ih je ostalo tek poneka.
Moj deda je prvi naselio Podrum naselje1955.godine,u to vreme je postojala samo kasarna Juzni logor i Podrum.
Ko zna zasto su se tri sesira zvala Čivlk
Zbog čivilk na koji se odlažu šeširi?
Vaskovo naselje se zove po Vasku Dimitrijevicu. Vasko je inace bio „kockar na golemo“, uzimao i gubio vrece novca. Jednom prilikom je i Lepoj Lukic na kartama uzeo sav novac koji je zaradila od koncerta u hotelu Beograd. Na mestu danasnjeg naselja prvi je poceo da gradi kuce, a zatim ih i prodaje, zbog cega se i naselje zove Vaskovo.
To mi je deda 😀
kako moze da bude tvoj deda kad je moj pra deda ?
Ko je tvoj pradeda zna samo tvoja prabaka…
Svi oni koji su takozvani stari leskovčani su po pravilu pomalo degenerisani. Da bi zadržali svoje njive, da bi „bogatstvo“ ostalo u porodici, imanja, stoka po štalama po obodu Leskovca venčavali su se između sebe drugo- treċe koleno.
Oni koji su se mešali sa „seljacima“ (koji su inače arijevski Sloveni, plavi, plavooki, zelenooki, beloveđasti, jaki, zdravi, inteligebtni…zbog nemešanja sa turcima i drugim azijatima pa i romima) i sa Srbima od preko Drine, sa Srbima iz severne Makedonije, Kosova…su lepi, visoki, zdravi, pametni ljudi.
Svi ruźni, da ne kaźem – nakazni su „stari leskovčani“ debelo pomešani sa Bugaro-Turcima. Uz to su podmukli, prevrtljivi, nelojalni… Proučite lepo svakog ko se predstavlja kao stari leskovčanin, ako stvarno to jeste i videċete da je ova teorija taĉna. Nisam je ja smislio, to je tvrdnja mnogo pametnijih i starijih sugrađana od mene.
Hvala na pažnji.
to znam od kad znam za sebe to mi je pra deda ja sam se svadjao sa drugarima ali mi nisu verovali pa sam dokazao 😀
Desetar sveti nikad, ima istine u Vašem komentaru.
zaboravili ste strkovo naselje,koje je naravno dobilo naziv jer je jato roda sletalo najvise po tom naselju,tada vise njivama
Nije Rade,već Rada,osoba zenskog pola.U nazivu ‘naselje Rade Zunic’, imenica Rada je u genitivu.
Sada i tekst kako su sela dobila ime,Brijanje,Cekmin, Drvodelja?
Pohvala Jugmediji za tekst, zadovoljstvo je pročitati nešto interesantno o svom kraju, i saznati značenje pojedinih „naziva“, naročito iz doba Turaka, a koje svakodnevno koristimo.
Gde vam je Kajsina mala!? Po Kajsi naravno, sad su kajsiciki…ima ih puno. Najpoznatiji, naravno, kafandzija.
Naselje Slavko Zlatanović je bila ulica sa tim imenom koja i sada postoji samo malo izmenjena, kako su se gradile nove kuće, bez dozvole, nisu imale svoje ulice već je nastalo naselje. Tako isto i Ohridsko naselje po ulici. To su nova naselja .
RUPE GANG !!!
Murdža mala , nije šala ! ?
Murdza mala, po kockara Murdzu koji je rodjen u Murdza malu, sg zivi na Maltu il Spaniju koj to zna.
Jbt naselja koja su dobila imena po kockari, prevaranti, pijanice…
Moj deda je u Radničko počeo kucu da pravi ’54god.a 56 završio.
Zarad istine do 1878 u Leskovcu je zivelo 95% Turaka Albanaca Roma zato sva ta imena .Najstarija leskovačka džamija podignuta je verovatno krajem petnaestog veka, ubrzo nakon osvajanja Leskovca i bila je prema natpisu na njoj posvećena sultanu Bajazitu II, sinu Mehmeda Osvajača. Ova džamija nalazila se na mestu današnjih terena SD „Partizan“. Iako najstarija, uspela je najduže da odoli nasrtajima srpskog stanovništva i zubu vremena, sve do 1942. godine, kada je srušena od strane Nemaca.
Preko puta reke i ove džamije na mestu današnje apoteke „Sutjetska“, nalazila se Čarši-džamija oko koje se nalazila ogromna bašta u kojoj su se viđeniji Turci okupljali.
Sat-džamija nalazila se na mestu nekadašnje drvene pijace, današnjeg Vatrogasnog doma, a ime je dobila po velikom satu instaliranom na drvenoj kuli, tako da je i čitav taj kraj dobio ime Sat mala.
Ove tri džamije opstale su i nakon oslobođenja Leskovca od Turaka, tako da je Feliks Kanic prilikom prolaska kroz Leskovac na svojim crtežima prikazivao dve preživele džamije. Nestale su Pašagićeva džamija u Podvorcu, Murdžomalska džamija kod Tehničke škole „Rade Metalac“, džamija na Svetoilijskoj ulici, džamija kod kuće Đorđa Lešnjaka i džamija kod bivše „Kasparove kafane“