Od početka godine u Srbiji je ubijeno najmanje devet žena u kontekstu porodičnog i partnerskog nasilja. Žene su ubili njihovi sadašnji ili bivši partneri, a imale su između 29 i 75 godina. Pet žena je ubijeno nožem, dve vatrenim oružjem, jedna bušilicom i jedna je udavljena.

Trojica ubica su izvršili samoubistvo, a dvojica su pokušali da se ubiju nakon počinjenog dela.

I pored poražavajućih podataka i alarmantnog stanja, institucije ne preduzimaju konkretne korake u zaštiti žena od femicida. Mediji su i dalje jedini izvor saznanja o ubistvima žena, a ishode sudskih postupaka retko saznajemo. Institucije ne preuzimaju odgovornost, ne saznajemo da li su sprovedene istrage i da li su utvrđeni propusti u radu.

Femicid i dalje nije posebno krivično delo, a nezavisno telo za praćenje i analizu slučajeva femicida nije formirano.

FemPlatz ponovo pita Vladu i Narodnu skupštinu Republike Srbije kada će biti uspostavljen kontrolni mehanizam za praćenje slučajeva femicida u Srbiji, u skladu sa Strategijom za sprečavanje i borbu protiv rodno zasnovanog nasilja prema ženama i nasilja u porodici, ali preporukama Specijalne izvestiteljke UN za nasilje prema ženama.

Podsećamo da analize politika i prakse u oblasti zaštite žena od rodno zasnovanih ubistava (femicida) pokazuju da bi jedan od prvih institucionalnih odgovora na femicid trebalo da bude uspostavljanje nezavisnog tela za praćenje femicida (femicide watch). Ovo telo treba da prati i analizira svaki femicid i pokušaj femicida, analizira uzroke i manifestacije, daje individualne preporuke nadležnim institucijama koje su u lancu zaštite žene zakazale, ali i da daje opšte i specifične preporuke za unapređenje zakona, politika i praksi na nacionalnom nivou.

Očekujemo da: femicid bude inkriminisan kao posebno krivično delo, bude uspostavljen mehanizam za praćenje slučajeva femicida, primene preporuke međunarodnih tela, institucije sa dužnom pažnjom primenjuju novi Opšti protokol o postupanju i multisektorskoj saradnji u situacijama rodno zasnovanog nasilja prema ženama i nasilja u porodici, koji je Vlada Republike Srbije usvojila krajem marta 2024. godine, a nadležna ministarstva pristupe izradi posebnih protokola, definicija rodno zasnovanih ubistva žena (ubistva žena od strane muškarca zbog njihove pripadnosti ženskom polu, koja obuhvataju mizogino i seksističko ubijanje žena motivisano mržnjom prema ženama, prezirom, kao i osećanjem superiornosti i vlasništva i nadmoći nad ženom) bude korišćena prilikom izrade posebnih protokola i drugih akata i da institucije rad zasnuju na ovako postavljenom razumevanju fenomena se primenjuje konferencija slučaja, kao metod rada i u slučajevima rodno zasnovanih ubistava žena, kako je to predvideo i Opšti protokol,

– nezavisne institucije preduzmu mere iz svoje nadležnosti, pre svega Zaštitnik građana Republike Srbije, i da o tome obavesti javnost. Jedina dostupna informacija je da je Zaštitnik građana, na osnovu informacija iz medija da je u Novom Sadu muž ubio suprugu a zatim pokušao samoubistvo, po sopstvenoj inicijativi pokrenuo postupak kontrole zakonitosti i pravilnosti rada Pokrajinskog sekretarijata za socijalnu politiku, demografiju i ravnopravnost polova i Ministarstva unutrašnjih poslova,

Imajući u vidu da je većina femicida počinjena u AP Vojvodini, očekujemo da Pokrajinski zaštitnik građana – ombudsman sprovede postupke, ali i da iskoristi druge resurse, kao što je mreža „Život bez nasilja“ i analizira počinjene femicide.