SRPSKA pravoslavna crkva proslavlja danas Prepodobnu mučenicu Paraskevu, u narodu poznatu kao Petka Trnova.Na freskama i ikonama predstavlja se u monaškoj odeći sa krstom, kao simbolom stradanja.Smatra se zaštitnicom žena.Sveta Petka je rodom iz Rima, poticala je iz hrišćanske porodice i živela je u drugom veku posle Hrista. Nakon smrti roditelja, imanje je razdelila siromašnima i zamonašila se.
Ova svetiteljkaje veoma poštovana u našem narodu,prema narodnom verovanju, danas ne treba mesiti hleb,iznositi pepeo ili raditi ručne radove, da tokom godine ne bi trnule ruke. Mnoge žene poste tokom sedam dana, da bi se na Svetu Petku pričestile.
Praznik Petke Trnove spada u nepokretne, svake godine slavi se 8. avgusta po gregorijanskom ili 26. jula po julijanskom kalendaru.Praznikom Prepodobne mučenice Paraskeve, u narodu poznatije kao Petka Trnova, završava se mali letni „ciklus ženskih praznika“, kome pripadaju i Ognjena i Blaga Marija.
Mnogi Svetu Petku Trnovu, koja je bila Rimljanka i koja se slavi u avgustu, mešaju sa Svetom Petkom koja je bila Grkinja i slavi se u oktobru, ne znajući da u kalendaru ima više svetiteljki sa ovim imenom.
U Vranju postoji crkva Svete Petke Trnovske koja se ugnezdila na vrh grada, tik pored čuvenog Belog mosta, ali je zanimljivo da je svi Vranjanci znaju kao Krstatu džamiju.
Po jednoj verziji pričeka je ispreda četiri minareta postavljena su tako da čine krst, po drugoj, što zvuči neverovatno, na vrh minareta postavljen je krst. Najverovatnija je, ipak, ona koja kaže da je u osnovu utisnut krst.
Kako god bilo, džamija je postojala sve do 1878. godine kada je Vranje oslobođeno od Turaka. Tada su srpski ustanici porušili čak osam džamija u gradu, među njima i ovu. Ubrzo je na ruševinama sagrađena crkva Sveta Petka, mnogo manja od prvobitne, čak jedna od najmanjih u Srbiji. Ostalo joj je, međutim, ime koje je sećalo na tursko vreme – Krstata džamija.
I danas je veliki broj vernikau Vranju, među njima najveći broj žena posetio ovu crkvu.
(Kraj)iva
Pratite JuGmedia portal na društvenim mrežama Facebook, Instagram, TikTok i X (Twitter)!
Budite uvek u toku dešavanja!