U Svinjarici nadomak Lebana, u kojoj trenutno živi još nekolicina staraca, otkriveno je veliko arheološko nalazište koje dokazuje da su na ovom prostoru živeli ljudi još pre 8.000 godina.
Tačnije, rezultati istraživanja iz ove godine ukazuju na kontinuirano naseljavanje terase Svinjaričke reke tokom srednjeg neolita, poznog eneolita, srednjeg i poznog bronzanog doba i starijeg gvozdenog doba.
Kulturni slojevi iz navedenih perioda praistorije mogu se okvirno datovati u 6. milenijum pre n. e. (neolit), drugu polovinu 4. milenijuma pre n. e. (eneolit), 2 milenijum pre n. e. (bronzano doba) i 1. milenijum pre n. e. (starije gvozdeno doba).
“Raznovrsni i mnogobrojni arheološki ostaci ukazuju na konstantno naseljavanje rečne terase od strane praistorijskih i protoistorijskih zajednica. Ovogodišnja istraživanja su nastavljena u okviru dve arheološke sonde, u kojima je ukupno istraženo180 m2”, navode iz Narodnog muzeja Leskovac.
Najstariji do sada otkriveni ostaci mogu se datovati u početak 6. milenijuma pre n. e., a radi se o artefaktima tipičnim za starčevačku kulturu. Istraživani horizont stanovanja površine od oko 36 sadrži ne samo veliki broj alatki, ulomaka keramike i fragmente figurina, već i moguće ostatke podnice. Otkriveni sloj ruševine koji se sastoji od malobrojnih ostataka intenzivno gorelih arhitektonskih elemenata ukazuje na način građenja u tehnici pletera i lepa, koji prekriva različite keramičke posude, alatke i druge nalaze.
Ovogodišnja sistematska arheološka istraživanja na lokalitetu Svinjarička čuka kod Lebana, obavljena su između 19. avgusta i 17. septembra od strane austrijskih i srpskih stručnjaka. Istraživanja se realizuju u okviru međunarodne saradnje između Arheološkog instituta u Beogradu, Instituta za orijentalnu i evropsku arheologiju Austrijske Akademije nauka i Narodnog muzeja u Leskovcu, koja je otpočela 2017. godine. Lokalitet je otkriven i odabran za dalja terenska istraživanja nakon sistematskih rekognosciranja regiona Pusta Reka tokom 2017. godine. Prva kampanja terenskih arheoloških istraživanja, realizovana 2018. godine, ujedno je donela i prve podatke o praistorijskom naseljavanju u neposrednoj blizini kasnoantičkog lokaliteta Caričin grad, u čijem se susedstvu lokalitet Svinjarička čuka i nalazi. Ovogodišnja kampanja usmerena je prema istraživanju dubljih kulturnih slojeva i novih površina na samoj rečnoj terasi na kojoj lokalitet leži.
“Buduće analize organskih ostataka sa zidova posuda pokazaće da li se originalni sadržaj tih posuda očuvao i nakon 7500 godina. U mlađim slojevima otkriveni su ostaci ugla kuće i ulomci keramike koji se preliminarno mogu datovati u 2. milenijum pre n. e. (srednje ili pozno bronzano doba). Rečna terasa na kojoj leži lokalitet naseljena je i tokom starijeg gvozdenog doba, odnosno 1. milenijuma pre n. e., na šta ukazuju ostaci jama, arhitekture i ulomci keramike. Najmlađi arheološki ostaci otkriveni na lokalitetu mogu se dovesti u vezu sa susednim lokalitetom Caričin grad, odnosno sa poznoantičkim i vizantijskim periodom”, objašnjavaju rukovodioci projekta: dr Aleksandar Bulatović (Arheološki institut u Beogradu) i prof. dr Barbara Horejš (Institut OREA, Austrijska Akademija nauka).
Rezultati istraživanja u 2019. godini ispunili su ambiciozna očekivanja i pružila solidnu osnovu za dalja istraživanja i podrobnije analize otkrivenih ostataka.
“Lokalitet Svinjarička čuka ne samo da pruža dokaze o naseljavanju ranih poljoprivrednih zajednica u oblasti Puste Reke pre oko 8000-7500 godina, već i o kontinuiranom naseljavanju tokom bakarnog, bronzanog i gvozdenog doba. Nastavak istraživanja planiran je za sledeću godinu, kada se očekuju novi, detaljniji podaci i dublji uvid u prošlost ovog regiona”, ističu.
PODACI O PROJEKTU
Iskopavanja se realizuju u okviru Istraživače saradnje Pusta Reka, koja je pokrenuta 2017. godine između OREA instituta Austrijske akademije nauka (B. Horejš), Arheološkog instituta u Beogradu (A. Bulatović) i Narodnog muzeja u Leskovcu (V. Stevanović). Fokus projekta leži na prvobitnom naseljavanju leskovačke kotline u neolitskom periodu. Razvoj reljefa i utilizacija prirodnog okruženja tokom praistorije čine još jedan od aspekata istraživanja, kao i dijahronost naseljavanja lokaliteta, koja obuhvata periode od ranog neolita do gvozdenog doba.
Projekat je finansiran od strane Austrijskog istraživačkog fonda (FWF projekat br. P 32096-G25) i realizovan od strane austrijsko-srpskog tima eksperata i studenata iz više evropskih zemalja.
Ilustracije i video materijal koji se dostavljaju uz ovaj tekst: Sva prava za ilustracije i video materijal zadržavaju OREA Institut, Austrijska Akademija nauka i Arheološki institut u Beogradu.
Pratite JuGmedia portal na društvenim mrežama Facebook, Instagram, TikTok i X (Twitter)!
Budite uvek u toku dešavanja!
Epohalno,istorijsko otkriće.Ćestitam arfeolozima,pomoćnim radnicima i svima koji su doprineli ovakvom uspehu.Bravo.
Složićete se sam nom da ovakvo otkriće nije saopšteno sa pravog mesta i od prave ličnosti.Pitam se zašto naš voljeni vodja nije saopštio ovu svetsku vest?Ako može da otvara nezavršene puteve,kaldrme naopačke,kafane koalicionih partnera…da nam saopštava svakodnevo povećanje plata i penzija..itd.red je bilo da saopšti Merkelovoj(ona nešto ljuta)Putinu,Makronu,Trampi…i svojim ličnim i našim prijateljima Bleru i Klintonu(nema veze osiromašeni uranijum)ovu vest.
M.N.to je hvala vodji što je postavio istorijski najuspešniju vlast u dragom nam Lebanu.
P.S.odo na sendvič PTP(Marlon i Marija)a vama prijatno ma šta jeli.
P.S(2)Pozdrav za nik Leskovčanka.
Milice,
pa nemojte bar vi?!!!! Ovo nije Svinjarica vi bar dobro znate,nazovite to mahalom Caricinog grada ili selom Stulac,kako i pripada po katastarskim knjigama ali nikako pod Svinjaricom.Za one koji ne poznaju mesto to moze biti sve ali ne Svinjarica.Nemam nista protiv sela Svinjarica i cestitih ljudi koji zive tamo ,nego samo radi istine.
Imas Pravo. Ja sam rodjen u Svinarici I tu sam ziveo do 14 godina. Ove slike nisu u Svinarici vec u Stulac. U podnosu Svinarice ima dosta archeological artifacts and iztrazivana od Bizantiska vremena. Ja znam da u mojoj livadi ima izvor deo aqueduct koji dovodi vodu za Caricin Grad is blizine Petrovca. Ima i dosta evidence is Turska vremena.
Vinčanska (dunavska) civilizacija… Mi na ovim prostorima smo njihovi potomci
Oni su nasi potomci.
Ispod brda Hisara, otkriveno je arheolosko nalaziste. Pretpostavlja se da je tu nekada bio grad Leskovac, jer je pronadjen i transparent Zato sto volimo Leskovac, (vesti iz 2100 god.)
Do rodne ti hercegovine i nadji nesto ne brukaj vise Leskovac.
Sve u redu samo moram da vas ispravim da u svinjarici ima malo vise od nekoliko staraca,zive tamo i mladi ljudi,a ako se ne varam radi i osnovna skola,ima i dece koja je pohadjaju. Pozdrav.
Ovo i nije Svinjarica vec mahala Caricin grad (Stulac) gde zaista ima samo nekoliko starijih stanovnika.
Molim jugmediu da ovim arheolozima rasvetli neke stvari i objasni da mesto iskopavanja ima veze sa svinjaricom samo toliko što se nalazi odmah pored reke koja se u svim kartama zove svinjaricka po malom uzvišenju pored te reke lokalitet je dobio naziv svinjaricka čuka ali po katastru nikakve veze nema sa svinjaricom i od iste je udaljen oko tri kilometra pa prema tome ni podatak da u svinjarici živi nekoliko staraca nema veze s mozgom i tacno je da tamo radi i istureno odeljenje Oš Vuk Karadžić iz lebana.Sto se tiče ovih pacijenata koji nemaju pojma o cemu se ovde radi ali im je opsesija ,,Veliki Vodja ,,jer u stvari su neupotrebljivi niti idejno niti fizicki niti u bilo kom smislu osim za jalove baljezgarije koje opet nemaju veze sa životom.
Dali su pronadjeni tragovi kamila! i zasto direktor Turisticke u Lebanu, koji je intelektualna gromada, nije dao neku izjavu.
A koju je vajdu Lebane videlo od intelektualnih gromada zvanih Mića, Janja,Ilka ili Srbija od gromada zvanih Boža Djelić,Vlahović,Djilas i ostalih derikoza osim sto što su se oni obogatili a Srbija propadala,nisam nešto cuo da ti je to tad smetalo ,sad si nesto postao najednom osetljiv.
Cim si anonimni, redakcija ti je obrisala ime. A sadasnje intelektualne gromade, ,,magistar,, brat mu, zet mu i ostala familija nisu okrecili nijednu fasadu.
Samo dve cinjenice. Oni pre vas, izgradili su put Lebane Buvce i PUT Lebane Donje trnjane.
A vi ni kamile od stiropora nemozete da sklepate.