Markovo kale, trvrđava na 4,5 kilometara severno od Vranja, po narodnom predanju bila je grad Marka Kraljevića po čemu je i dobila ime Markov grad ili Markovo Kale, je srednjovekovni istorijski spomenik iz 13. veka kojim bi retko koji grad mogao da se ponosi, ali je on decenijama zaboravljen i urasao u korov, mada nadležni najavljuju njegovu rekonstrukciju za koju treba mnogo novca.

Legenda kaže da je narodni junak Marko Kraljević boravio u tom zamku i hrabro ga branio od Turaka, a kada je pred turskom premoći morao da uzmakne, on je sa svojim Šarcem preskočio na istočnu Plačevicu, (današnja Pljačkovica). U steni sa koje je skočio ostao je otisak ogromnog kopita njegovog konja, a Plačevica je naziv dobila jer je Marko tamo zaplakao.

Markovo Kale je srednjovekovni istorijski spomenik, koji se nalazi na starom putu Vranje-Leskovac i sadašnjem putu Vranje–Vlase–Mijovce, u klisuri Gradske reke na nadmorskoj visini od oko 750 metara

Tvrđava je u ruševinama

Pomoćnik gradonačelnika za urbanističke poslove Slavoljub Stojmenović, svestan je da tvrđava Markovo kale predstavlja jedan od najznačajnijih spomenika iz perioda srednjovekovne Srbije, a lociran u neposrednoj blizini grada Vranja predstavlja istovremeno izvanredan potencijal za razvoj turizma.

Kale na turskom jeziku znači tvrđava, grad, utvrđenje

“Danas je tvrđava u veoma lošem stanju. Dug vremenski period od momenta nastanka ukazuje na vrednost tvrđave, ali i to da je prolaznost ne zaobilazi. Naša ideja je da se tvrđava Marko kale revitalizuje, uredi i zaštiti kako bi mogla da svedoči sadašnjim i budućim generacijama o jednom vremenu i načinu života na ovim prostorima. Tvrđava zajedno sa svim pratećim sadržajima koji bi bili urađeni treba da omogući razvoj kulturnog turizma”, kaže Stojmenović za Jugmediu.

Za revitalizaciju ovog spomenika, ističe, kao i za realizaciju projekta neophodna je izuzetna saradnja i podrška Zavoda za zaštitu spomenika iz Niša, kao jedine nadležne institucije za ovaj region.

“Imajući u vidu gotovo hiljadugodišnju istoriju Vranja, kao i brojne kulturno-istorijske spomenike, revitalizacijom lokaliteta Markovo kale sa uvođenjem novih sadržaja, kao i izradom promotivnog materijala, izradom specijalizovanog veb sajta, stvara se izvanredna mogućnost za interaktivno i promotivno povezivanje Markovog kaleta sa Kazanđolom, Belim mostom, hramom Sveta Petke,  manastirom Svetog Nikole, rodnom kućom Borisava Stankovića i drugim spomenicima kulture koji su pod zaštitom države – kaže Stojmenović. I dodaje da su svi podaci vezani za projekat rekonstrukcije Markovog kaleta dostavljeni Zavodu.

Na lokalitetu se nakon poslednjih istraživanja od pre dvadesetak godina uopšte nije radilo.

“Imajući u vidu sadašnje i buduće donatorske programe sa posebnim osvrtom na IPA program prekogranične saradnje Srbije sa Bugarskom, grad Vranje je identifikovao prfojektni predlog revitalizacije  i uređenja Markovog kaleta sa aktivnostima na daljoj promociji bogatog kulturno-istorijskog nasleđa, za apliciranje u budućem period”, kaže Stojmenović i dodaje da kada je reč o imovinsko-pravnim procesima neophodna je i komunikacija sa JP “Srbija šume”.

Kako je Markovo kale, zaključuje on, prostornim planom grada Vranja obuhvaćen kao kulturno dobro od velikog značaja, u postupku izrade potrebne tehničke dokumentacije neophodna je saradnja i poveravanje poslova izrade pomenute dokumentacije Zavoda za zaštitu spomenika Niš.

Turistički vodič u JU “Turistička organizacija Vranje” Miloš Stoiljković, kaže da je tvrđava u dobrom stanju, ali je prilaz do iste izuzetno loš.

“Turistička ima u planu da ove godine traži donacije kako bi se ta destinacija konačno sredila i prezentovala onima koji nisu iz Vranja kao nešto vredno pažnje. Veliko je interesovanje posetilaca da obiđu tvrđavu, a ne postoji mogućnost za posetu velikih grupa jer je nepristupačan teren i put do samog utvrđenja. Oko tvrđave je narasla trava i šipražje jer dugo godina nije ništa uloženo da se taj problem reši”, kaže Stoiljković.

FOTO: Vikipedija, juGmedia