LESKOVAC/LEBANE- Selo Radinovac u opštini Lebane moglo bi da bude rodno mesto slavnog rimskog imperatora Justinijana, šest kolimetara udaljeno od istoimenog grada iz šestog veka nove ere, poznatijeg kao Caričin grad.

Ovakvu pretpostavku imaju areheolozi na osnovu najsavremnijih geoloških istraživanja, kaže za Jugmediu Vujadin Ivanišević iz Areheološkog instita iz Beograda, dugogodišnji šef istraživačkog tima lokaliteta grada koji je živeo samo 80 godina.

Ivanišević kaže da je podatak o makedonskom Taoru, kao rodnom mestu cara, zastareo.

„Sada većina naučnika kod nas i u svetu smatra da je Justnijin rođen u samom Caričinom gradu ili u okolini“, objašnjava i dodaje da se već decenijama pretpostavlja da je imeperator Justinijan Prvi podigao grad u blizini svog rodnog mesta.

„Ali sada imamo i moguću lokaciju mesta u kome se on rodio. To je najverovatnije sadašnje selo Radinovci, jer smo na tom mestu nedavno otkrili utvrđenje koje datira još iz helenističkog vremena, odnosno, iz trećeg i četrvtog veka stare ere“.

Areholozi su, naime, u Radinovcu otkrili utvrđenje na površini od dva hektara, opasano sa tri prestena bedema i termom ispod grada, kao i sa 5 crkava.

„Osim iz helenističkog doba, na tom mestu je pronađen i novac iz rimskog i vizantijskog doba, ali i iz ranog srednjeg veka, tako da bi to moglo da bude mesto na kojem je, zapravo, rođen Justinijan. Ipak, ne možemo pouzdano da tvrdimo jer još nismo vršili areheološka istraživanja, koja su u planu“, ističe ovaj arheolog, koji je najveći deo svoje karijere posvetio jednom od najočuvanijih i najvećih arheoloških lokaliteta rane vizantije.

Naučnici objašnjavaju kako su kamile stigle u Caričin grad

Tokom geoloških istraživanja, saznalo se još mnogo toga što je bila nepoznanica za grad koga je stanovništo napustilo iz do sada nepoznatih razloga.

„Bio je to jedan od najbranjenijih carskih gradova sa pet različitih vrsta sistema odbrane. Opasan sa nekoliko bedema, volumama, odnosno, preprekama, kao i jezerom, vrstom odbarne. Caričin grad je bio sedište arhiepiskopije, čiji je dvor sa krstionicom i mozaikom davno otkriven, Gornjim i Donjim gradoma, Podgrađem, tri javna kupatila, akvadutom i uređenim vodvovodnim sistemom, sa pokrivenim trotoarima“, objašnjava profesor Ivanišević.

„Ličio je na mediteranske gradove jer su stanovnici imali odbranu od sunca i od kiše zbog pokrivenih trotoara i po tome je takođe jedinstven u ovom delu regiona. Ličio je, zapravo, na današnje velike tržne centre“, dodaje Ivanišević.

Do geoloških istraživanja verovalo se da je u tom gradu od 100 hektara i sa 5.000 stanovnika živelo samo sveštenstvo i vojska, ali su geolozi pronašli i veliki broj običnih, gradskih kuća.

„Istim istraživanjima otkrili smo 15 crkava u samom gradu i na još dve lokacije u blizini, takođe i vodotoranj visine do 20 metara na portikama koji je potiskom pumpao vodu sve do najviše tačke. Otkrili smo i 5 mostova sa branom koji su sprovodili vodu do grada iz Radan planine, od kojih je najimpozantniji most kod Bačevine, dugačak 80 i visok 25 metara. Bila je to jedna metropola u malom“, objašnjava arheolog.

Inače, Caričin grad osim mozaika u krstionici, otkriven oko 1930. godine, ima još dva prelepa mozaika, a onaj u bazilici u Donjem gradu od 300 kvadrata je najveći u Srbiji. Izvesno je da će već na proleće biti rekonzerviran mozaik u krstionici, a potom i onaj najveći, a srednoročnim planovima predviđena je i obnova ovog lokaliteta koji se nalazi na listi UNESKO, kako bi on postao i poželjna turitička destinacija.