VRANJE – Uprkos činjenici da su Romi u Vranju starosedeoci, većina objekata u kojima žive su nelegalizovani i opterećeni nerešenom pravno-imovinskom svojinom zbog nepostojanja Plana detaljne regulacije, kaže Zvezdan Ramić iz Romskog kulturnog centra u Vranjskoj Banji

Romi u Vranju žive pretežno u 4 veća naselja kao što su Gornja Čaršija, Panađurište, Odžinka i Ciganski rid, a ona se dele na još neka manja. Pored tri naselja u Vranjskoj Banji poput Ogoš, Burdinci i Saglamci na teritoriji Vranja nalazi se i jedno u selu Pavlovac. Iako zvanični podaci pokazuju da na teritoriji grada živi 4657 Roma, procena romskih NVO kreće se u rasponu od 6000 do 7000.

U većini romskih naselja postoje solidni uslovi za život, kaže Zvezdan Ramić, sa izuzetkom Ciganskog rida gde nema vodovodne ni kanalizacione mreže,  a veliki problem je i neasvaltirani put do naselja. Ipak, paradoksalno je da Romi kao starosedeoci još uvek nemaju privatnu svojinu nad zemljištem na kojima su im izgrađeni domovi.

“Razlog zbog čega je to tako možemo tražiti u činjenici da su Romi uvek živeli na marginama društva i uvek su bili isključeni, tako da nisu znali ili ih niko nije informisao da moraju da svoju kuću i imanje legalizuju i da papirološki urede u trenutku kada je to većinski narod uradio ali i u činjenici da su Romi bili nepismeni i siromašni i da nisu niti znali a nisu ni mogli da plate, ako je bilo potrebno da se plati pomenuta legalizacija u to vreme.” tvrdi Ramić .

Legalizovanje naselje je tek početni korak i to će biti korak koji će trajati godinama.

“Trenutno za rešavanje problema romskih naselja radimo analizu, kome naselju je šta potrebno. Generalno je potrebno da se uradi Plan detaljne regulacije za sva romska naselja što je prvi korak u rešavanju svih infrastrukturnih problema u romskim naseljima, nakon toga se radi Katastarsko-topografski plan, pa plan preparcelizacije, pa onda se rešavaju pravno imovinski odnosi i nakon toga dobijamo situaciju da Romi na svojim parcelama mogu da apliciraju za građevinsku dozvolu i mogu da grade ili renoviraju svoju kuću.” pojašnjava ovaj inžinjer tehnolog.

Prema njegovim rečima ,politička volja igra veoma bitnu ulogu u ovom procesu, Budući da Romi sada imaju svog predstavnika u samom rukovodstvu grada, nadaju se konačnom rešavanju ovog životnog problema .

“Ovoga puta imamo političku volju i sada je na našim predstavicima da se bore da problem romskih naselja dođe na dnevni red i da počne rešavanje problema. Da se razumemo, nije problem započeti i napraviti nekome kuću u romskom naselju uz finansiranje stranih donatora, problem je dobiti građevinsku dozvolu bez koje nijedan donator neće a i ne sme da finansira nijedan građevinski projekat. Naš cilj je da omogućimo da svako u romskom naselju može da dobije građevinsku dozvolu i da na svom imanju može da poboljša svoje uslove stanovanja.” naglašava Ramić.

MIlan Zdravković