Saborna crkva je jedna od naposećenijih u gradu a ujedno i najveći hram Srpske pravoslavne crkve u Nišu. Posvećena je silasku Svetog duha – Svetoj trojici. Posle hrama Svetog Save i crkve Svetog Marka u Beogradu, Saborna crkva u Nišu je najveća u Srbiji.

Crkvu su počele da grade Nišlije još 1856. godine, u trenutku kada je u Nišu živelo 12.000 pravoslavnih Srba. Pre izgradnje desio se Pariski mir 1856. godine kojim je Turska, na insistiranje zemalja, priznala ravnopravnost muslimana i hrišćana. Tada je bilo dozvoljeno zidanje novih i obnova starih crkava, kao i otvaranje škola. Velike zasluge pripisuju se episkopu Janićiju. On je dao veću sumu novca i pozvao imućnije Nišlije da se pridruže u izgradnji. Naredne godine sklopljen je ugovor sa protomajstorom, projektantom i neimarom Andrejom Damjanovićem iz Velesa o gradnji trobrodne bazilike sa pet kubeta. Hram je završen tek nakon 16 godina, tačnije 1872, pišu Niške vesti.

Sama pozicija crkve je u srcu grada a polovinom devetnaestog veka to bio deo Niša gde su živeli uglavnom Srbi. Svečano osvećenje obavljeno je nakon oslobođenja Niša 13. februara 1878. godine na dan svetog Simeona Mirotočivog, a tu su prisustvovali mitropolit Mihajlo i kralj Milan Obrenović.

Na gornjoj galeriji sa severne strane nalazi se kapela posvećena Svetom Jovanu Krstitelju, dok se sa južne strane galerije nalazi kapela posvećena Svetom Simeonu Mirotočivom.

Živopisanje hrama je usledilo tridesetih godina XX veka, a radove je izvodio Vladimir Predojević, akademski slikar iz Beograda. Rad je ocenjen kao veoma uspešan sa velikom tehničkom i kolorističkom savremenošću i jasnoćom sadržaja. 1913. godine ruski car Nikolaj skupocene sasude, a Ivan Vasiljević je 1902. godine pokloni veliki krst sa ruskm i srpskim svecima i ikonu Bogorodice koja je otpčena čistim zlatom. Posebnu dragocenost ove crkve predstavljaju delovi moštiju Svetog Velikomučenika Artemija. Veliku vrednost ima i plaštanica rađena belom srmom i zlatnim žicama, optočena čipkom.

Na zvoniku je veliki časovnik i pet ogromnih zvona livenih u Vršcu od 1877. do 1881. godine. Najznačajniju vrednost Sabornog hrama u Nišu imao je ikonostas koji se sastojao od 54 ikone.