LESKOVAC – Stručnjaci Arheološkog instituta iz Beograda i Narodnog muzeja u Leskovcu predstavili su danas najnovija otkrića sa arheološke lokacije kod Male Kopašnice u blizini Leskovca, među kojima najznačinje mesto zauzima kolekicija zlatnog nakita.

U grobovima Dardanaca, autohtonog naroda koji je na toj lokaciji živeo od 2 do 4. veka nove ere, pronađeno je 18 celih ili fragmentovanih zlatnih dijadema, preko 70 zlatnih naušnica, zlatne ogrlice, prstenje i veliki broj predmeta od srebra. Ukusi pripadnica lepšeg pola iz tog doba nisu se, po svemu sudeći, mnogo razlikovali od ukusa savremenih dama.

„Tu je dijadema i veliki broj listića dijadema u obliku lovorovog lista, rozeta, cikada, izdvaja se jedan komad kružnog oblika sa iskucanim likom cara, verovatno Gete, sina Septimija Severa, što predstavlja sjajan podatak. Tu je i aplikacija sa otiskom aversne strane novca Faustine Starije, žene cara Antonina Pija, iz sredine 2. veka Minđuše i naušnice imamju prelepe i raskošne oblike, ogrlice od zlatnog omčastog lanca i staklenih perli, ogrlice od spiralno uvijene zlatne žice, kao i jedan izuzetan primerak zlatnog prstena sa ležištem za dragi kamen – objašnjav areholog Sonja Stamneković, koja je sa prof. dr Vujadinom Ivaniševićem sa Arehološkog institua u Beogrdau bila rukovodilac iskopavanja lokaliteta 2012. i 2014. godine.

Lokalitet kod Male Kopašnice otkriven je slučajno 1960. godine kada se gradio autoput od Niša prema granici s Makedonijom. Istraživan je naredne tri godine, a iskopavanja su nastavljena 2012. i završena 2014. Tu je sada gradilište novog autoputa na Koridoru 10.

Ivanišević kaže da je otkriven deo naselja, čiju su stanovnici bili bogati, rimski put, kao i delovi zanatskog centra, o čemu svedoče radionice za izradu keramike, ali da središno mesto zauzima nekropola, odnosno, 663 etažnih i dvoetažnih grobova spaljenih pokojnika iz drugog i trećeg veka i grobovi sa skeletima u četvrtom veku.

Ovakav način sahranjivanja opredeljuje se u period od 2. do početka 4. veka, a u literaturi se vezuje za autohtono stanovništvo, odnosno plemenski savez Dardanaca. Najstariji je grob u vidu pravougaone grobne rake sa ostacima spaljenog pokojnika, u literaturi poznat kao tip groba Mala Kopašnica-Sase II.

Ivanišević kaže da je nekropola u Maloj Kopašnici jedna od najvećih i najbolje istraženih ruralnih grobalja iz rimskog perioda na području Srbije. Bogati prilozi u grobovima svrstava ova iskopavanja među najznačanija istraživanja u srpskoj arheologiji u poslednjih nekoliko godina.

„Bogatsvo nekropole u Maloj Kopašnici predstavlja enigmu za istraživače i otvara pitanje o statusu stanovništva koje je naseljavalo ovaj prostor . Kako se čini, verovatno je reč o populacionoj grupi koja je bila usmerena na eksplotaciju rudnika na prostorima jugoistočno od Male Kopašnice, u oblasti Ruplja i Crne Trave, za koje se znalo u rimskom periodu“, ističe Ivanišević

U Narodnom muzeju danas su predstavljeni i najlepši predmeti od keramike, a svi eksponati će moći da se vide 9. novembra kada se ovde otvara nova postavka.

(Kraj)mil