Srpski general iz Grdelice pobratim kraljevske porodice

General Aleksandar Stanković jedan je od zaboravljenih junaka juga Srbije, učesnik balkanskih ratova i Prvog svetskog rata, u kojima je triput ranjavan, a potom i odlikovan najvišim srpskim i inostranim vojnim znamenjima.

Aleksandar Stanković rođen je 18. jula 1879. godine u Grdelici kod Leskovca od oca Jovana, prvog predsednika Grdeličke opštine i majke Stojanke. U nižu školu Vojne akademije 32. klasa, stupio je po završenih 7 razreda gimnazije u Leskovcu, Vranju i Nišu. Višu školu Vojne akademije završio je sa 16. klasom. Nakon toga bio je na godišnjem odsustvu u Berlinu radi usavršavanja u jezika i radi dopune opšteg obrazovanja.

Po izlasku iz Niže škole Vojne akademije raspoređen je za vodnika 1901. godine u Prvom pešadijskom puku „Knjaza Miloša“. Potom od 24. aprila 1906. godine bio je vodnik u Pešadijskoj podoficirskoj školi, 16. Pešadijskog puka u Streljačkoj četi škole gađanja. Nakon završene Više škole bio je komandant čete u 16. Pešadijskom puku, a po povratku iz Berlina bio je komandant čete u Prvom pešadijskom puku „Knjaza Miloša“. Kao takav ušao je u Prvi balkanski rat učestvujući u svim borbama svoga puka, a potom u Drugi balkanski rat 1913. godine.

U Prvi svetski rat polazi kao komandant bataljona u Drugom prekobrojnom puku učestvujući u bici na Ceru, kada je na Kosanijskom vrhu ranjen 6. avgusta 1914. godine. Posle tri meseca, 30. novembra iste godine u borbama pri proterivanju Austrijanaca biva opet ranjen. Po prelasku Albanije, sa Krfa, odlazi za obrazovanje i kao komandant bataljona u Četvrtom dobrovoljačkom puku učestvuje u borbama u Dobrudži, 25. avgusta 1916.

Spasio buduću jugoslovensku kraljicu

U opštem metežu u Rumuniji spasava princezu Mariju, koja kao bolničarka pomaže Stankoviću u lečenju, kada je u borbama sa Bugarima kod sela Kara Sinana po treći put bio ranjen u glavu i prsa. Kako se princeza Marija posle rata udala za kralja Aleksandra I Karađorđevića, Stanković se pobratimio sa kraljevskom porodicom.

Nakon rata zauzimao je položaje: komandanta bataljona u 16. Pešadijskom puku i Prvom pešadijskom puku, komandant Prvog pešadijskog puka, komandant Drinske pešadijske brigade, komandant Dunavske divizijske oblasti kao i na položaju komandanta Kraljeve garde. Sa tog položaja je otišao u penziju. Tokom Drugog svetskog rata živeo je povučeno i nije se mešao u politička dešavanja.

Bio je oženjen učiteljicom Katarinom kćerkom Đorđa Hadži-Antića iz Vranja. U braku nisu imali dece.

Preminuo je 2. maja 1948. godine u Beogradu. Sahranjen je na Novom groblju u Beogradu.

Odlikovanja:

Orden Karađorđeve zvezde 4. reda, Orden Karađorđeve zvezde sa mačevima 4. reda (dva puta), Orden Belog orla 4. reda, Orden Belog orla sa mačevima 5. reda, Orden Jugoslovenske krune 2. i 3. reda, Orden Svetog Save 1. reda,  Zlatna medalja za hrabrost, Medalja za vojničke vrline, Spomenice balkanskih ratova 1912—1913, Spomenica Prvog svetskog rata 1914—1918, Spomenica kralja Petra I i Albanska spomenica

 Inostrana odlikovanja:

Orden Mihaila Hrabrog 3. reda (Rumunija), Orden Svete Ane sa mačevima 3. reda (Rusija), Orden Svetog Vladimira sa mačevima 4. reda (Rusija), Rumunska spomenica za rat 1916-1918. (Rumunija) i Ratni krst 1914-1918. (Čehoslovačka).

Pratite JuGmedia portal na društvenim mrežama Facebook, Instagram, TikTok i X (Twitter)!
Budite uvek u toku dešavanja!

Pretplati se
Obavesti o

Pre slanja komentara molimo Vas da pročitate sledeća pravila: Mišljenja iznešena u komentarima su privatno mišljenje autora komentara i ne odražavaju stavove redakcije portala juGmedia. Komentari koji sadrže psovke, uvredljive, vulgarne, preteće, rasističke ili šovinističke poruke neće biti objavljeni. Molimo čitaoce portala juGmedia da se prilikom pisanja komentara pridržavaju pravopisnih pravila. Takođe je zabranjeno lažno predstavljanje, tj. ostavljanje lažnih podataka u poljima za slanje komentara. Komentari koji su napisani velikim slovima neće biti odobreni. Redakcija ima pravo da ne odobri komentare koji su uvredljivi, koji pozivaju na rasnu i etničku mržnju i ne doprinose normalnoj komunikaciji između čitalaca ovog portala.

2 Komentara
Najstarije
Najnovije
Ugrađene povratne informacije
Pogledaj sve komentare
Suzana
28.03.2021. 19:12

Moj pradeda,ponos!?

Dr Sladjana Stankovic
17.05.2023. 01:37

Moj pradeda. Ponosna sam.