U pozno leto 1944. godine, savezničke vazduhoplovne snage iz svoje baze San Vito kod Barija, bombardovale su grad na Veternici. Oko ovog događaj još uvek je puno dilema i protivurečnosti.

Ne može se dati racionalan i jednostavan odgovor, zašto? Da li zbog toga što su četnici tog dana u gradu slavili rođendan kralja Petra II, ili zato što je po nekim dojavama u gradu bilo 15.000 bugarskih i oko 5.000 nemačkih vojnika. Da bi se osujetilo povlačenje nemačke grupe armija E iz Grčke, ili možda što je lično Koča Popović radiogramom tražio “ozbiljno bombardovanje Leskovca“.

Bilo je u gradu neprijateljskih vojnika, teško je utvrditi koliko, i Leskovac po tome nije bio izuzetak. Ali ono po čemu je grad bio izuzetak jeste, ciljano bombardovanje užeg gradskog jezgra.

Nakon tri godine istraživanja i snimanja materijala nastao je dokumentarni film, koji pored knjige “Savezničko bombardovanje Leskovca 1944.godine – studija i dokumenti“ istoričara prof. dr Momčila Pavlovića i Veroljuba Trajkovića, predstavlja jedinsteno delo o ovom događaju, u kome je život izgubilo preko 800 civila. 

Svedočenjem preživelih i mišljenjem istoričara, nastojali smo da  rasvetlimo vojnu i političku pozadinu ovog zločina. Ogromna nesrazmera između iskazane moći i planiranog cilja, iznenadila je i same inspiratore ovog događaja, koji su se našli u blizini Leskovca tog tragičnog dana.

Autorima ovog dokumentarca reditelju Velimiru Stojanoviću i scenaristi Draganu Markoviću, ovo nije prvenac iz oblasti istorije.  Imaju iza sebe dokumentarne filmove “’Vojna pravna služba kroz istoriju“ i “Kraljevski top – istorija srpske krune“, dok se Stojanović oprobao i u nekim drugim oblastima podpisujući se kao autor dokumentarca o niškoj rokenrol sceni “Mi plačemo iza tamnih naočara“.

Premijera filma Nedelja pacova zakazana je za 19.maj u 21 h na terasi Leskovačkog kulturnog centra u okviru manifestacije “Nedelja muzeja“. Govore autori filma i muzejski savetnik muzeja u Leskovcu Veroljub Trajković, jedan od autora knjige “Savezničko bombardovanje Leskovca 1944.godine – studija i dokumenti“.

režija: Velimir Stojanović

scenario: Dragan Marković

asistent režije: Jelena Nikolić

kamera i montaža: Velimir Stojanović

ton majstor: Nikola Ristić

muzika: Marijan Cvetanović

produkcija: UG FORUM ARTISTIKUM

učestvuju:

Prof. Dr Momčilo Pavlović, direktor Instituta za savremenu istoriju

Prof.Dr Živan Stojković, istoričar-publicista

Prof. Veroljub Trajković, muzejski savetnik – Narodni muzej Leskovca

Prof. Hranislav Rakić, istoričar-publicista i muzejski i pedagoški savetnik

mr Radovan Kalabić, istoričar-publicista

Dragoljub Stojanović, očevidac

Blagoje Stevanović, očevidac

Gradimir Đokić, očevidac

Majkl Liz, britanski oficir za vezu u štabu kod Draže Mihailovića