Novim zakonskim rešenjima u krivičnom zakonodavstvu Srbije, čija primena počinje 1. decembra, ukida se kazna zatvora od 30 do 40 godina i uvodi doživotna kazna zatvora za najteža krivična dela.

Doživotna kazna predviđena je za teško ubistvo, silovanje, obljubu nad maloletnom osobom, trudnicom i nemoćnim licem, što je 2017. godine inicirala Fondacija “Tijana Jurić” koju je potpisima podržalo skoro 160.000 građana, piše N1.

Doživotna kazna zatvora proširena je i na sva druga krivična dela za koja je bila predviđena kazna od 30 do 40 godina, poput ubistva predstavnika najviših državnih organa, teškog dela protiv ustavnog uređenja i bezbednosti Srbije, udruživanja radi vršenja krivičnih dela, genocida, zločina protiv čovečnosti, ratnog zločina protiv civilnog stanovništva i drugih najtežih krivičnih dela. Izmene Krivičnog zakonika usvojene su u parlamentu Srbije u maju ove godine, čemu je prethodila četvorogodišnja analiza kaznene politike.

Zakonodavac je predvideo i mogućnost uslovnog otpusta osuđenika na doživotni zatvor nakon 27 godina izdržane kazne, osim za pet najtežih i najsvirepijih krivičnih dela (teško ubistvo, silovanje sa smrtnim ishodom, obljuba nad nemoćnim licem sa smrtnim ishodom, obljuba sa detetom sa smrtnim ishodom i obljuba zloupotrebom položaja sa smrtnim ishodom).

Sud neće moći da izrekne kaznu doživotnog zatvora onima koji su u vreme izvršenja krivičnog dela bili mlađi od 21 godine, kao ni u situacijama kada postoji osnov za ublažavanje ili čak za oslobođenje od kazne (prekoračenje granica nužne odbrane, bitno smanjena uračunljivost i slično).

Pooštrene zatvorske kazne za povratnike

Novina je i to da će biti pooštrene zatvorske kazne za povratnike, pa će tako za krivično delo učinjeno sa umišljajem sud morati da izrekne kaznu iznad polovine raspona propisane kazne zatvora pod sledećim uslovima:

– Ako je učinilac ranije dva puta osuđen za krivična dela učinjena sa umišljajem na zatvor od najmanje jedne godine

– Ako je od dana otpuštanja učinioca sa izdržavanja izrečene kazne do izvršenja novog krivičnog dela proteklo manje od pet godina.

Izmenama Krivičnog zakonika uvedeno je još jedno krivično delo – napad na advokata, kojim je propisano kažnjavanje svakog ko napadne advokata ili člana njegove porodice „u vezi sa vršenjem advokatske službe“.

Za napad na novinare i do 12 godina zatvora

Krivičnim zakonikom predviđena je krivičnopravna zaštita lica koja obavljaju poslove od javnog značaja i u oblasti informisanja, pri čemu se poslom od javnog značaja smatra obavljanje profesije ili dužnosti koja ima povećani rizik za bezbednost lica koje ga obavlja. Odnosi se na zanimanja koja su od značaja za javno informisanje, zdravlje ljudi, obrazovanje, javni prevoz, pravnu i stručnu pomoć pred sudskim i drugim državnim organima.

Među onima kojima je pružena posebna zaštita u vezi sa poslom koji obavljaju su i novinari, kao lica koja vrše poslove od javnog značaja u oblasti informisanja. Napadi na njih tretiraju se kao teži oblik krivičnog dela ako su na meti zbog svog posla, a nove odredbe zakona predviđaju i znatno oštrije kazne za počionioce, koje se kreću u rasponu od minimalno jedne godine za napad ili pretnju do maksimalnih 12 godina za nanošenje teških telesnih povreda.