Tradicija je ustaljena lokalna mudrost, a svaki kraj, okrug ili opština ima svoju tradiciju i običaj, koji se trude da zadrže, po kojem su prepoznatljivi i koji prenose s kolena na koleno, a jedan od običaja koji je karakterističan za opštinu Medveđa je ispijanje takozvane velike čaše.
Prema rečima master istoričara Nemanje Jovića, veliku čašu u ovim krajevima doneli su Pećanci kada su posle Berlinskog kongresa 1878. godine počeli da naseljavaju te krajeve.
„Stanovništvo koje je došlo iz Metohije, a mi ih ovde zovemo Pećanci, oni su doneli tu veliku čašu koja se služi na slavama, podiže se i zdravi se nekome, uglavnom rakijom, oni su čak doneli i običaj da se, dok se seče kolač, pevaju pesme, i dan danas se taj običaj ovde poštuje. Domaćin na slavi, nazdravi gostima i krene tako u krug, mislim da je to autentično za naš kraj“, objašnjava istoričar Nemanja Jović.
Ranije su se pravila tri kruga, a ako neko od gostiju zatraži još, može i više.
Velika čaša je obično od 1 do 3 decilitra i domaćin u nekom trenutku na slavi nazdravi prvi nekom od gostiju, obično kumu ili najstarijem gostu, zatim taj gost nazdravi nekom drugom i tako u krug, ali obavezno se mora ispiti do poslednje kapi.
U takvim čašama se uglavnom sipa slabija rakija, kako bi gosti što duže ostali i družili se.
Velika čaša u ovim krajevima nastavlja da živi, sada i mlađe generacije znaju za taj običaj jer se prenosi s kolena na koleno i uglavnom ceo taj kraj ima mnogo rakije koju sami pravi.
Postoje zapisi, da se sem, u ovom kraju, velika čaša ispija još u selima oko Kuršumlije, ali je tamo zovu rukatka, a pije se i u nekim mestima na Kosovu.
Pored ovog običaja, kako nam dalje priča Jović, glavni običaji u ovom kraju su se uglavnom vezali za velike verske praznike.
„Na Badnji dan i dan danas, muškarac iz kuće u rano jutro ide za badnjak, a polaznik se dočekuje kao što se dočekivao i u prethodnim vekovima. Uz doručak i poklone“, priča nam Jović.
I kao što je opštepoznato, Medveđa je multietnička sredina, u kojoj je, kako nam dalje objašnjava ovaj istoričar, zadržan veći deo običaja koji su doneti iz tih postojbina odakle su došli.
„Na primer, za Crnogorce je karakteristično to što i dan danas imaju gusle i dan danas se poštuju neki običaji koji su bili svojstveni crnogorskim plemenskim običajima a njima je ti ostalo ovde kao tradicija. Takođe, Albanci poštuju svoje običaje koje su doneli, a ono što je zanimljivo i međusobno se poštuju običaji drugih naroda“, dodaje istoričar Jović.
Pa tako, tamo možete čuti kako Albanac Srbinu čestita Božić ili krsnu slavu, a isto tako Srbin Albancu Kurban-bajram ili Ramazan.
Omladina opštine Medveđe poštuje tradiciju i običaje koje im je usadila porodica i koje su sastavni deo njihovog života od detinjstva,pa se može reći da su oni kulturno nasleđe, jer se prenosi sa generacije na generaciju i pored jezika i religije, sigurno najpresudnije utiču na stvaranje i očuvanje etničkog identiteta jedne zajednice.
Ovaj medijski sadržaj sufinansiran je kroz projekat „Kultura u temeljima“ opštine Medveđa. Stavovi izneti u podržanom medijskom sadržaju nužno ne izražavaju stavove donatora
Pratite JuGmedia portal na društvenim mrežama Facebook, Instagram, TikTok i X (Twitter)!
Budite uvek u toku dešavanja!