Crkva Svetog Petra i Pavla, poznatija kao Pećinska crkva pored sela Rsovci na Staroj planini privlači sve veći broj turista, posebno zbog njene freske Ćelavog Isusa ili Isusa Mladenca, jedinstvene u srpskom fresko slikarstvu.

Turistička organizacija Pirota je posetu ovoj Crkvi uvrstila u jednu od značajnijih ponuda turistima koji dođu u ovaj grad. Pećinska crkva u Rsovcima proglašena je kulturnim dobrom i pod zaštitom je države od 1981. godine.

Direktor Turističke organizacije Pirot Bratislav Zlatkov kaže za Jugmediu da je poseta Pećinskoj crkvi jedna od osnovnih turističkih ponuda TOP-a kad je reč o verskom turizmu i kulturnom nasleđu destinacije Stara planina.

„To je jedinstvena ikona u fresko slikarstvu i naš duhovni biser koji nikoga ne ostavlja ravnodušnim i koga treba videti. Pošto se dosta ulaže u razvoj seoskog turizma u  celom gornjem Visoku, obavezna destinacija turista je upravo ova jedinstvena Crkva u Rssovcima. Turistima koji dolaze u naš kraj i na ovom putnom pravcu ka destinaciji Stara planina, obavezno preporučujemo posetu pećinskoj Crkvi. Oni su posle obilaska bili oduševljeni. Pored domaćih, bilo je i turista iz inostranstva”, kaže Zlatkov.

Svi koji su posetili Crkvu su oduševljeni i voleli bi da se ona još više iskoristi u turističke svrhe. Ekipa TV Pirot je prošle godine snimala serijal pod nazivom Vrednosti i retkosti Stare planine, a jedna od nezaobilaznih destinacija bila je upravo Pećinska crkva.

Uredjen put do Crkve

Pre nekoliko godina je iz pomoć Gradske uprave obnovljen put do Crkve a radi se i sanacija mosta na Visočici u selu Rsovci kako bi ovaj lokalitet bio dostupniji turistima, kaže Zlatkov.

 „Pećinska crkva je svakako među najzanimljivim lokacijama koju sam sa kolegama obišao tokom snimanja serijala. Na ovom prostoru je još nekoliko značajnih i interesantnih lokaliteta. Pogledu sa stepeništa koje vodi do crkve nikome neće promaći i zaštićeno stablo crnog bora sa druge strane reke. Kraj njega se prolazi i na putu do pećine Vladikine ploče – još jednog bisera prirode Stare planine. Priče o svim ovim vrednostima i retkostima utkane su u ovaj putopisno-dokumentarni serijal u produkciji Regionalne TV Pirot “Vrednosti i retkosti Stare  planine” koji je podržalo Ministasrtsvo kulture i informisanja. Serijal je objavljen i na YouTube kanalu televizije“, kaže novinar Regionalne TV Pirot Denis Randjelović, scenarista ovog serijala.

Selo Rsovci udaljeno je od Pirota 22 kilometra. Pored sela na desnoj obali Visočice, u pećini brda Kalik, nalazi se ova crkva, neobični srednjevekovni spomenik kulture sa freskama iz 13. veka. Do crkve se preko seoskog mosta stiže kamenom stazom.Pećina je desetak metara iznad nivoa  reke a sama crkva u steni. U kameni masiv su uklještena vrata i dva prozora na otvoru pećine. Iznad ulaznih vrata su freske svetih Petra i Pavla kojima je crkva posvećena. U istočnom delu pećine su , kao oltarski prostor,  tri zasvedene niše. Pećina je dugačka i široka oko osam metara. Sa južne strane je prozor oblikovan uz pomoć sige. Na severnom zidu sačuvan je ostatak prvobitnog živopisa, figura Hrista Mladenca u osmougaonoj svetlosnoj mandorli, jedinstvena u srpskom fresko slikarstvu. Isus je na njoj još mali i bez kose. Prema stilu i bojama, freska pripada sredini ili drugoj polovini 13. veka. Veruje se da je crkva ili isposnica uredjena i oslikana kada je u Lazarevu Srbiju stigao veliki broj isposnika sa Sinaja. Ispred ulaza na maloj zaravni, na drvenim stubovima stoji zvonik sa dva zvona.

Istoričarka umetnosti Radmila Vlatković kaže da je ova crkva jedinstvena upravo  po predstavi Hrista mladenca, odnosno fresci koja se nalazi u njoj i da je reč o velikoj umetničkoj i istorijskoj vrednosti.

„Takva predstava ćelavog Isusa se nalazi u grafičkim listovima i crkvenim knjigama na Sinaju, odakle su po pretpostavkama i došli freskopisci isposnici. Ovu pretpostavku postavio je svojevremeno profesor Svetozar Radojčić. Ako je Pirot poznat po ćilimu, kačkavalju i grančariji, može da bude poznat i po ovoj fresci- kaže Vlatkovićeva.

Foto:  Turistčka organizacije Pirot