Za razliku od današnjeg, savremenog, srpskog novinarstva koje je zaglibilo u kalu od cenzure i autocenzure, leskovački novinari koji su živeli skoro pre jednog veka, bukvalno su koristili član iz Ustava ondašnje Jugoslavije da je novinarstvo – slobodno i nezavisno.
Po svedočenjima savremenika, a i po samim fotografijama, može se zaključiti da su novinari zapravo bili gospoda, pametni, oštroumni i vispreni ljudi – intelektualci. Zato i ne čudi što su direktno diktirali važne odluke Skupštine opštine, kao na primer kapitalnu odluku o načinu plaćanja struje ili izgradnju prvog mosta na Veternici.
Veoma oštro su kritikovali i ismejavali negativne pojave ne strahujući od odmazde opštinske vlasti ili moćnog kapitala tadašnjih indsustrijalaca u gradu na Veternici, najmoćnijih na Balkanu.
Pravilo je danas da u informativnom tekstu novinar ne iznosi svoj stav, ne komentariše i ne polemiše, ali pre sto godina nije bilo tako.
Jedan od najvećih borca za slobodnu reč bio je novinar Jovan V. Jovanović čiji su kritički osvrti 1933. i 1934. godine nosili svaku naslovnu stranu tadašnjih „Nedeljnih novina“.
Jovan V. Jovanović je zapravo predak čuvene leskovačke porodice Abraš, glavni i odgovorni urednik „Nedeljnih novina“, a kasnije se obreo u politiku i na lokalnim izborima 1938. bio nosilac opozicione liste kao član Zemljoradničke stranke. Leskovačkom muzeju poklonio je zbirku političkih plakata, a posle rata je radio kao profesor i advokat.
On je u svojim tekstovima, čak, zahtevao, sugerisao da opštinske vlasti i političari učine važne stvari u interesu svojih sugrađana.
Ovaj velikan pisane reči je imao hrabrosti da zaposlenima u opštini kaže: NA POSAO! – ono što danas novinari u Leskovcu ne bi ni pomislili da napišu jer bi bili rastrgnuti na društvenim mrežama.
Današnjim novinarima, čak i u ozbiljnim medijima, često se zamera na bombastim naslovima, ali mora se znati da oni vuku korene daleko u našoj prošlosti. Šta kažete na sledeće naslove iz „Nedeljnih novina“?!
Od sutra, portal Leskovačke vesti u saradnji sa Narodnom bibliotekom „Radoje Domanović“ prenosiće vam VESTI IZ PROŠLOSTI s namerom da Leskovcu i okolinu predstavimo celokupni način života naših predaka zabeleženog perom tadašnjih leskovačkih novinara.
Tekstove i vesti iz Leskovačkog glasnika, Nedeljnih Novina i drugih iz 1921. godine, pa sve do njihovog gašenja. U drugom serijalu osvrnućemo se na isti način i na život Leskovčana pod komunistima koji su tek konsolidovali svoje redove i uspostavljali novu državu, pa sve do osamdesetih godina prošlog veka, do početka kraja zemlje koje više nema.
Pratite JuGmedia portal na društvenim mrežama Facebook, Instagram, TikTok i X (Twitter)!
Budite uvek u toku dešavanja!
Ето инспирације за З.Шимунеца, један Абраш ми је шио панталоне, други нам је говорио:“запослићу Лесковац“!?
Ej, živote lutalico! Pa vi se ponosite time što ste u „kalu autocenzure“?
Na opštinskim izborima održanim 22. avgusta 1920. godine u Leskovcu je od ukupno 2.299 glasača koji su izašli na izbore Komunistička partija dobila 1160 glasova, a sve ostale građanske partije zajedno 1139. Tako su vlast u ovoj opštini po prvi put u njenoj istoriji dobili komunisti. Od ukupno 36 odbornika 24 su bila komunisti, isto kao i predesednik opštine i još tri kmeta. Predsednik opštine postao je Jovan M. Diskić, terzijski radnik.
Komunisti nisu dugo vladali u Leskovcu, jer je već decembra 1920. godine doneta obznana kojom je zabranjen rad Komunističke partije, a na osnovu Zakona o zaštiti države 1921. godine rasturena je.
Bez glasova žena