Veliki Vaskršnji post, najduži i najznačajniji u pravoslavnoj veri, počinje danas, 18. marta, a završava se praznikom Vaskrsenja Isusa Hrista, koji se ove godine slavi 5. maja. Prvi dan Vaskršnjeg ili Velikog časnog posta je Čisti ponedeljak, a za pravoslavne vernike ova je sedmica – Čista, i podrazumeva najstroži post, kao i tokom poslednje – Stradalne sedmice.

Vaskršnji post traje sedam nedelja, a one se nazivaju – Čista, Pačista, Krstopoklona, Sredoposna, Gluva, Cvetna i Strasna ili Stradalna nedelja, tokom koje se sećamo muka Hristovih i njegovog puta do smrti na krstu i konačno – vaskrsenja.

Vaskrs je najveći dan u hrišćanstvu, jer je vera u vaskrsenje suština hrišćanske vere.

Datum Vaskrsa određuje se prema prirodnim menama meseca i nema nikakve veze sa oficijelnim kalendarima.

Prema predanju, Isus je vaskrsao u nedelju punog meseca, pa je praznovanje Vaskrsa uvek kada nastupi ta prirodna pojava posle prolećne ravnodnevnice.

Prema pravoslavnom kanonu, to mora biti nedelja punog meseca posle jevrejske Pashe, jer predanje kaže da je Isus umro na taj praznik jevrejskog naroda, koji je podržao njegovo stradanje i raspeće.

Zajedničkom proslavom Vaskrsa i zajedničkim ulaženjem u dane posta sve vaseljenske pravoslavne crkve, a među njima i one koje su kao zvanični prihvatile Gregorijanski kalendar, naglašavaju svoje duhovno i kanonsko jedinstvo ustanovljeno početkom četvrtog, veka na prvom Vaseljenskom saboru.

Ostale hrišćanske crkve, pre svega Rimokatolička, ne uzimajući u obzir Pashu, najčešće odvojeno proslavljaju Uskrs, sem ukoliko se dogodi da se po prirodi stvari jevrejski praznik poklopi sa hrišćanskim.

Cilj posta je da se kroz iskrenu molitvu, praštanje i pokajanje, u miru i tišini dočeka najveći hrišćanski praznik.

Veliki ili Časni post, koji je naziv dobio prema Časnom krstu na kome je stradao Isus, ustanovljen je po uzoru na podvig Spasitelja koji je, posle krštenja na Jordanu, postio više nedelja u pustinji.

Post nije gladovanje, niti zapostavljanje trpeze, već je, pre svega, moralni i etički izraz stvarne ljubavi prema Bogu i Sinu Božjem, koji je svojim stradanjem i životom u veri uspostavio vrednosti hrišćanstva, kao i izraz ljubavi prema bližnjima.

Post se provodi u molitvi, praštanju, pokajanju i pripremi za pričest, što je kruna tog dobrovoljnog odricanja.

Sveštenicima i duhovnicima prepušteno je da razreše i ublaže obaveze vernicima koji zbog životnog doba, zdravlja ili vrste posla, nisu u stanju da poštuju pravila posta.

Pored uzdržavanja od loših misli i dela, vernici ne jedu mrsnu hranu – meso, jaja, sir i mleko.

Vino i ulje dozvoljeni su samo subotom i nedeljom i na dan Svete četrdesetorice mučenika, a riba se tokom posta može jesti samo na praznik Blagovesti i Cveti, a svim ostalim danima posti se na vodi.

Prvih i poslednjih nekoliko dana posta posebno se strogo posti. Samo je Veliki četvrtak razrešen na ulje i vino.

Na Veliki petak bi se trebalo, kome to zdravstveno stanje dozvoljava, uzdržavati od jela i pića sve do iznošenja plaštanice, kada se uzima obrok na vodi.

Takođe, na Veliku ili Strasnu subotu posti se strogo, na vodi, i to je jedina subota u godini koja se posti na vodi.

Izvor: Tanjug